Srbija i Hrvatska na meti meteora

Između hrvatskih mesta Križevci i Koprivnica prošle sedmice pali su ostaci meteorita, a u Hrvatskoj se to se prethodno desilo pre samo godinu dana - ali tada posle šest decenija ''pauze".

Padovi meteorita u prošlosti bili su češći u Srbiji i Hrvatskoj, nego u drugim područjima u regionu, a u Sloveniji, naprimer, nisu dosad zabeleženi.

Interesantno je da je "zagrebačko železo" ili hrašćinski meteorit s kraja 18. veka, upisan u svetske kataloge i baze podataka kao prvi meteorit čiji je pad detaljno i službeno zapisan, dok je "dimitrovsko grožđe" iz 1947. najteži među meteoritima koji su pali u našem regionu.

Hronologija padova meteorita i ostalih svemirskih objekata u regionu:

2010, novembar - Padali delovi bolida - zvezde padalice, prečnika manjeg od metra, na potezu od Grdelice do Vladičinog Hana.

2010, oktobar - Kamere Hrvatske meteorske mreže snimile pad dva meteorita negde na području Pule, težine od po stotinak grama.

1976. - Na gradilište na području Poreča u Hrvatskoj pao manji meteorit. Građevinski radnici su ga ugradili u temelje zgrade, a manji komadić zadržao njihov šef, kao eksponat.

1951. - Pad meteorita težine oko dva kilograma na području Dubrovnika, u Hrvatskoj.

1947. - Na teritoriji Srbije pronađen gvozdeni meteorit prečnika 45 centimetara i težak preko 100 kilograma. On je, pošto nije bilo sigurno da se radi o meteoritu, prvobitno nazvan "dimitrovgradsko gvožđe". Naziv "dimitrovgradski meteorit" upotrebljen je nakon što je potvrđeno da u njegovoj strukturi postoje tzv. vidmanštatenove figure, trouglovi koji dokazuju da u njegovom sastavu dominira gvožđe.

1919. - Pad manjeg meteorita u okolini Čačka.

1842. - Na područje Hrvatskog zagorja pao "spaljeni kamen'' težine oko pet kilograma.

1889. - Meteorit pao u rejonu planine Jelice kod Čačka. Srušio se na prostoru površine oko 40 kvadratnih kilometara i raspršio u oko 30 komada. Najveći primerak težak 8,5 kilograma pao je na područje Ježevice.

1877. - Na području Sokobanje pao meteorit težak oko 80 kilograma. U Prirodnjačkom muzeju u Beogradu čuva se komad tog meteorita obima 25 centimetara.

1868. - Blizu Zagreba pao meteorit "Slavetić'', težine oko 1,5 kilograma.

1751. - Pad "najpoznatijeg'' metorita u regionu. Dva grumena pretežno od gvožđa, teški ukupno oko 50 kilograma, pala su kod Hrašćine u Hrvatskom zagorju. Njihovi ostaci čuvaju se u muzejima u Beču i Zagrebu, ali su bili iskorišćeni i za izradu eksera.
(Tanju)