Istorija tajnih službi – Od faraona do NSA

Otkrića Edvarda Snoudena izmenila su način na koji javnost opaža i doživljava tajne službe. Internet je postao njihovo novo bojno polje, i time konačno izgubio svoju nedužnost. U tom kontekstu, interesovanje za svet agenata i špijuna ponovo raste. Dovoljan razlog da vam preporučimo i knjigu "Istorija tajnih službi" koja se upravo pojavila u izdanju Lagune.

Volfgang Kriger, stručnjak međunarodnog glasa za tu tematiku, u knjizi Istorija tajnih službi (izdanje Lagune) daje iznijansiran i uzbudljiv prikaz istorije obaveštajnih službi tokom tri hiljade godina, počev od starog Egipta pa do današnjih dana.

Uloga špijuna na terenu iz doba Aleksandra Velikog teško se može svesti na zajednički imenilac s radom savremenih obaveštajaca, koji se oslanjaju na satelite i kompjutere. Ali osnovni principi politike, a u izvesnom smislu čak i vojnog delovanja u visoko razvijenim antičkim državama, ipak se mogu uporediti
s onima u savremenom dobu. Nepoverenje i osećaj ugroženosti od unutrašnjih i spoljnih neprijatelja – bilo da njihovo postojanje predstavlja nepobitnu realnost ili proizvod političke paranoje – osnovne su konstante državne vlasti. Potreba da se potencijalni protivnik špijunira kako bi se doznale njegove namere, planovi
i sposobnosti i da bi na njih moglo da se reaguje pre nego što on s tim računa, neposredno proizilazi iz takve vrste nesigurnosti.

Na toj političko-psihološkoj podlozi nicale su i rasle tajne službe i špijuni u svim epohama. Volfgang Kriger u svojoj knjizi nudi stručan i zanimljiv pregled ove velike teme svetske istorije, a činjenica da obaveštajne službe svakodnevno narušavaju ljudska i građanska prava gotovo da se više i ne prikriva...

"Tajne službe su oduvek služile kao sredstvo represije i gaženja ljudskog dostojanstva. To pre svega važi za diktature, ali predstavlja i sastavni deo istorije demokratija. I to je, takođe, jedna od tema ove knjige o
delatnosti tajnih službi, od njihovih antičkih početaka, preko hladnog rata i njegovog okončanja, pa sve do savremenog doba" - kontstatuje autor.

Kako funkcionišu ovi u javnosti tako malo uočljivi instrumenti politike bezbednosti? Ko sme da ih koristi? I ko u liberalno-demokratskim pravnim državama brine o tome da ostanu u zakonskim okvirima i da njihove vlade ne traže ono što nije u skladu sa zakonom? Mnoga od ovih pitanja mogu da se razjasne i da se na njih odgovori uz pomoć istorijskih primera, dok je za druga to teško, ili nemoguće. Volfgang Kriger ipak nije odustao od ideje da se upusti u minuciozno tumačenje mehanizama tajnih službi, a svoja saznanja ponudio je na uvid čitaocima.

knjigeiknjige